Şişkinlik Nedir?
Karın şişkinliği mide ve çıkış hattının en sık rastlanan şikayetlerin başında gelir. Mide ve gövde sisteminden oluşan dokuların sistemi boyunca yoğun gaz yayılması ve şişkinlik gelişebilir.
Toplumun büyük bir bölümünü yöneten mide ve çıkış şişkinliklerinin birçok farklı nedeni olabilir. Vücutta yararlı gövde ve mide bakterilerinin oluşturduğu bir miktar gaz her zaman bulunur. Bu gaz miktarı olumsuz etki yaratıp hücreleri rahatsız etmez. Ancak ne zaman toplamdaki gaz miktarı artar ve vücut bu gazı tahliye edilmekte zorlanır, işte o zaman dağıtım şebekesinden oluşan fazla hava organlarının duvarlarında gerilime neden olur. Mide çıkış ve dağıtım sitemi organlarında yaşanan bu duvar gerilimi sinir uçlarının uyarılmasına yol ağızlarının nefes darlığı, çarpıntı, kontrolsüz gaz çıkışı, sık geğirme istekleri, tuvalete çıkma, karın ağrısı ve patlayacakmış hissi veren şişkinliklere neden olur.
Karın Şişliği Neden Olur?
- Ödem: Vücutta biriken fazla sıvı da şişkinliğe neden olabilir. Yüksek sodyum tüketimi, hareketsiz yaşam, yetersiz potasyum tüketimi ödeme neden olur ve bu da mide ve bağırsaklarda şişkinlik yaratabilir.
- Sağlıksız Beslenme Alışkanlıkları: Yüksek karbonhidratlı besinlerin fazla tüketilmesi mide ve bağırsaklarda şişkinliğe yol açabilir. Lif oranı düşük besinler bağırsakların daha az çalışmasına neden olabilir. Çok hızlı yemek yemek de aşırı hava yutulmasına yol açar ve bu durumda mide ve bağırsaklarda gaz oluşturabilir. Beslenme alışkanlığı şişkinlikteki en önemli faktörlerden biri olabilir.
- Besin Alerjileri: Bazı insanların mide ve bağırsak floraları bazı besinlere karşı hassasiyet gösterir. Süt, şeker, yumurta, soya, glüten, buğday ve mısır gibi gıdaları tükettiklerinde hazımsızlık ve buna bağlı olarak da şişkinlik gözlenebilir. Bunlara ek olarak kuru baklagiller, lahana, karnabahar, brokoli gibi gaz yapan yiyecekler de şişkinlik nedenleri arasındadır.
- Stres: Sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkileri olan stres, yemek borusu, mide ve bağırsakların düzenli çalışmalarını engelleyebilir.
- Çok hızlı yemek yemek ve beraberinde lokmaları iyi çiğnememek
- Hava yutulmasına sebep olabileceği için sakız çiğnemek ve pipet kullanımı
- Çok uzun süre aç kalmak ve bir anda fazla miktarda yiyecek tüketmek
- Yağ ve lif oranı çok yüksek yiyecekler
- Yetersiz su tüketimi
- Fazla kilolar özellikle karın bölgesindeki yağlanma sonucu karna baskı olması
- Sindirim sistemi sorunları: Karın ve mide şişkinliğinin en büyük nedenlerinden biri sindirim sistemi bozukluklarıdır. Çölyak, irritabl bağırsak sendromu, ülser, gastrit, dispepsi, kabızlık, mide ve bağırsak kanserleri, safra kesesi bozuklukları, mide fıtığı gibi hastalıklar bağırsak ve mide de gaz birikimine neden olarak şişkinlik oluşturur.
- Hareketsiz yaşam
Diyetisyeninizin yapacağı detaylı vücut analizi ve beslenme anamneziyle vücudunuzdaki yağ, ,kas, kemik, hücre içi sıvı, hücre dışı sıvı gibi bir çok etmene ulaşarak şişkinliğinizdeki ödemin ne kadar olduğunu saptayabilirsiniz.
Karın Şişliği Nasıl Geçer?
Karın şişkinliği genellikle yanlış beslenmeyle ilgili olduğu için davranış tarzı yaşam tarzı değişikliklerinden yararlanılır. Özellikle beslenmenin muhafaza edilmesi ve kişiye uygun şekilde günlük diyet hazırlanması şişkinliğin giderilmesinde etkili olabilir. Bununla birlikte, yatan çeşitli rahatsızlıklardan yararlanma ve yaşam tarzı değişikliklerinden fayda görmenin yapıldığı medikal tedavi uygulanabilir.
Midede gaz oluşumunu engellemenin en etkili yollarından biri özellikle yemek sırasında yutulan havanın azaltılmasıdır. Bunu sağlayabilmek için yemeklerin yavaş yavaş yenmesi ve iyice çiğnenmesi önerilir. Ayrıca yemek yerken konuşmak hava yutmayı artıracağından dolayı yemek sırasında mümkün olduğunca konuşulmamalıdır.
Şişkinliğin giderilmesine yardımcı olabilecek önerileri sizler için aşağıda listeledik:
- Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazanılmalıdır. Özellikle gıda intoleransı ile sonuçlanabilen yoğun karbonhidrat, yağ, hazır gıda ve sindirimi zor gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır. Lif içeriği yüksek besinler tercih edilmelidir.
- Bol sıvı alınması kabızlığın önlenerek şişkinlik gelişmesini engeller.
- Gaz üretimini artıran mercimek, fasulye, lahana gibi gıdaların tüketimi azaltılmalıdır.
- Kilo verilmesi şişkinliğin ve kiloyla ilişkili mide-bağırsak problemlerinin giderilmesinde etkilidir.
- Lokmalar yavaş ve iyi çiğnendikten sonra yutulmalıdır.
- Probiyotik içeriği yüksek yoğurt, kefir gibi gıdalar faydalı olabilir.
- Egzersiz veya düzenli yürüyüş yapılması bağırsak aktivitesini artırarak şişkinliğin giderilmesinde yararlıdır.
- Yaşam tarzı değişikliklerinden fayda görmeyen hastalarda bağırsak aktivitesini düzenleyici, bağırsak hareketlerini artırıcı, kabızlık önleyici ve bağırsak florasını düzenleyici etkilere sahip ilaçların kullanılması gündeme gelebilir.
