L-Karnitin Nedir?
Karnitin (L-3-hidroksitimetilaminobütanoat), memelilerde esansiyel amino asitler lizin ve metiyoninden sentezlenebilen veya diyet yoluyla alınabilen doğal olarak oluşan bir bileşiktir . Diyet Karnitin’in birincil kaynakları kırmızı et ve süt ürünleridir; bununla birlikte, ticari olarak üretilen takviyeler de mevcuttur ve insanlarda güvenli olduğu gösterilmiştir. Karnitin tüm vücut hücrelerinde bulunur. Özellikle iskelet kası ve miyokardda bol miktarda bulunur. Diyet yoluyla vücuda alınır veya vücutta (karaciğer ve böbrekler) biyosentezlenir, L- Karnitin insan vücudunda üretilir ve ergojenik takviye olarak kullanımı Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından hiçbir yan etkiye neden olmadığı için onaylanmıştır.
Dayanıklılık Nedir?
Dayanıklılık, sporcuların yorgunluğa karşı direnç kapasitesi olarak tanımlanır ve aynı zamanda dayanıklılık, belirli yoğunlukta bir aktivitenin gerçekleştirildiği sürenin sınırlarını belirler. Anaerobik eşik seviyesinde gerçekleştirilen faaliyetler sayesinde dayanıklılık en iyi şekilde artırılır. Bir sporcunun hangi koşu hızının ve hangi kalp hızında anaerobik eşiğine ulaştığını belirlemek, antrenmanın yürütülmesi için önemli bir kriterdir. Sporcuyu anaerobik koşu hızında veya kalp atış hızında eğitmek, antrenörler için kolay ve kullanışlı bir yöntemdir.
L-Karnitin Kullanımının Etkileri
L- Karnitin’in spor performansında fiziksel gücü önemli ölçüde artırmadığı ve aerobik güç üzerinde çok büyük bir etkiye sahip olmadığı ileri sürülmektedir; bunun tersine, diğer araştırmacılar L- Karnitin’in oksijen tüketimini azalttığını, maksimum koşu hızını artırdığını ve kalp atış hızında düşüşe neden olduğunu iddia etmektedir. Buna ek olarak, yaygın görüş kas glikojenlerinin kararlı bir şekilde kullanılması ve L- Karnitin’in etkisiyle yağ asidi oksidasyonunun artmasıdır.
Çeşitli çalışmalar, ek Karnitin almanın özellikle kan laktat seviyesini ve kalp atış hızını düşürdüğünü, ancak maksimum oksijen tüketimini ve yağ asidi oksidasyonunu artırdığını bildirmiştir. L- Karnitin’in spor performansında fiziksel gücü önemli ölçüde artırmadığı ve aerobik güç üzerinde büyük bir etkiye sahip olmadığı öne sürülmüştür .
İnsanlarda ≤1 ay için Karnitin uygulaması, plazma Karnitin konsantrasyonlarını arttırır, ancak kas karnitin içeriğini artırmaz. Sağlıklı kişilerde Karnitin’in egzersiz performansı üzerindeki herhangi bir etkisini kesin olarak açıklığa kavuşturmak için fizyolojik, biyokimyasal ve farmakolojik değerlendirmeleri birleştiren ek klinik araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu çalışmalar, Karnitin desteğinin sağlıklı insanlarda egzersiz sırasında maksimum oksijen alımını veya metabolik durumu iyileştirmediğini göstermektedir.
L-Karnitin’in sağlıklı bir insanda yapılan egzersiz sonrası etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
| • Kas yağ asidi oksidasyonunu artırır |
| • Kas glikojen tükenme oranlarını azaltır |
| • Kasta kullanılan substratı yağ asitinden glikoza kaydırır |
| • Açilkarnitine yeniden dağıtılan kas karnitini değiştirir |
| • Asetil-CoA içeriğini düşürerek piruvat dehidrojenazı etkinleştirir |
| • Kas yorgunluğu direncini artırır |
| • Eğitim sırasında kaybedilen karnitini değiştirir. |
L-Karnitin ve Yağ Yakımı
Ette nispeten büyük miktarlarda bulunan bir madde olan L-Karnitin (karnitin) son 20 yılda büyük ilgi görmüştür. Karnitin’in yağ metabolizmasını iyileştirdiği, yağ kütlesini azalttığı ve kas kütlesini artırdığı iddia ediliyor. Bu nedenle, Karnitin genellikle kilo vermek, vücut yağını azaltmak ve ‘keskinliği’ iyileştirmek için kullanılır. Dayanıklılık sporcuları, yağ oksidasyonunu artırmak ve kas glikojenini yedeklemek için Karnitin kullanır.
L-Karnitin, yağ metabolizmasında önemli bir rol oynar. Gece açlık durumunda ve düşük ila orta şiddette egzersiz sırasında, uzun zincirli yağ asitleri, iskelet kası dahil çoğu doku tarafından kullanılan ana enerji kaynaklarıdır. L ‐Karnitin’in birincil işlevi, uzun zincirli yağ asitlerini mitokondriyal iç membran boyunca taşımaktır.
Karnitin takviyesinin kilo vermeye yardımcı olduğu inancı, Karnitin’in düzenli olarak oral yoldan alımının kas Karnitin konsantrasyonunu artırdığı varsayımına dayanmaktadır. Diğer bir varsayım ise, kastaki Karnitin konsantrasyonu artarsa, yağ oksidasyonunun da artması, dolayısıyla vücuttaki yağ depolarının kademeli olarak kaybına yol açmasıdır.
Karnitin’in, nispeten büyük miktarda karbonhidrat ile kombinasyon halinde Karnitin alımından birkaç ay sonra yağ metabolizması üzerinde yükselmesi ve yağ metabolizması üzerinde bazı etkileri olması mümkün olsa da, herhangi bir sonuca varmak için henüz çok erkendir.
